نام علمی
|
Peganum harmala L.
|
نام انگلیسی
|
Harmel peganum, African rue, Syrian rue, harmel
|
نام عربی
|
حرمل
|
نام های دیگر
|
اوزَرلیک (در آذربایجان)، قانَگ (در کردستان)، اسفند
|
تیره گیاه
|
ازتیره قیچ یا اسفند (Zygophyllaceae)
|
مکان رویش در ایران
|
این گیاه در نواحی مختلف ایران از جمله تبريز، تهران، قم، دامغان، سمنان، خراسان، سيستان- بلوچستان.... می‌روید.
|
گیاه شناسی
|
گیاه علفی چند ساله، بدون کرک، از قاعده منشعب و چند شاخه، به ارتفاع 35-100 سانتیمتر. برگها متناوب با بریدگیهای نامنظم، گلها منفرد، معمولا متقابل با برگها.
|
ترکیبات شیمیایی
|
دانه ها و ریشه های آن، دارای چهار آلکالوئید هارمالین، هارمین، پگانین و هارمالول می باشند.
|
بخش موثر اندام گیاه
|
دانه، برگها و ریشه
|
اثرات فارماکولوژیک در طب مدرن
|
چوب و رزین گیاه در کشورهای اروپایی به عنوان داروی معالج التهاب مفاصل و روماتیسم کاربرد دارد. دانه های این گیاه خاصیت مسقط جنین داشته و دود ناشی از سوزاندن دانه ضد عفونی کننده است.
|
درجه سردی و گرمی
|
گرم و خشک، در درجه سوم
|
خواص درمانی
|
خلط آور، مدر، رفع تاریکی دید، قی آور (الابنیه)
درد مفاصل، کم سوئی چشم، مدر، قولنج، حیض آور (قانون)
|
عوارض جانبی و موارد احتیاط
|
به رغم تاریخ طولانی مصرف به عنوان شادی آفرین و گفته معروف ظاهرا محرک جنسی، به دلیل سمی بودن آن در طب سنتی غرب بسیار کم مصرف می شود (7).
|
منابع
|
1. الابنیه عن الحقایق الادویه، ابومنصور موفق هروي، انتشارات دانشگاه تهران،1371، ص 111
2. هدایه المتعلمین فی الطب، ابوبکر اخوینی بخارائی، به کوشش جلال متینی،انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد،1371
3. قانون فی الطب، ابن سینا، ترجمه عبدالرحمن شرفکندی تهران: انتشارات سروش (صدا و سیما)، چاپ نهم،1389، ج2، ص 152
4. گیاهان داروئی ، ژان ولاگ – ژیری استودولا مترجم: ساعد زمان – انتشارات ققنوس، چاپ پنجم،1382، ص
5. معارف گیاهی، کاربرد گیاهان در پیشگیری و درمان بیماریها، حسین میر حیدر، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ پنجم،1385، ج6،صص
6. فرهنگ نامهای گیاهان ایران، ولی الله مظفریان، تهران، انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ پنجم، 1386.
7. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران، ولی الله مظفریان، انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ اول، 1391، ص 1271.
|