نام علمی
|
Cydonia oblonga Miller
|
نام انگلیسی
|
Quince tree, apple quince
|
نام عربی
|
سفرجل
|
نام های دیگر
|
هیوا(در آذربایجان)
|
تیره گیاه
|
از تیره گل سرخیان (Rosaceae)
|
مکان رویش
|
به صورت خودروی در مناطق مختلف استانهای گرگان، مازندران، گیلان، آذربایجان، کرمانشاه و لرستان می روید. در اغلب مناطق کشور نیز در باغها کاشته می شود.
|
گیاه شناسی
|
درختی است به ارتفاع 8 متر، به ندرت درختچه ای، برگهای تخم مرغی نوکدار به طول 10-12 سانتی متر، دمبرگها با کرکهای پتویی، میوه ها کروی یا گلابی شکل کم و بیش با کرک پتویی. گلهای نسبتا بزرگ منفرد، معطر و صورتی رنگ هستند.
|
ترکیبات شیمیایی
|
گلیکوزیدهای سیانوژنیک شامل آمیگدالین، موسیلاژها و روغن ثابت.
مهمترین ترکیبات موجود در این گیاه، موسیلاژ برخی تانن ها و ویتامین ث هستند.
|
بخش موثر اندام گیاه
|
میوه و دانه
|
اثرات فارماکولوژیک در طب مدرن
|
از دانه های گیاه به دلیل محتوی بودن موسیلاژ برای درمان سرفه استفاده می شود.
|
درجه سردی و گرمی
|
سرد در درجه اول و خشک در درجه دوم
|
خواص درمانی
|
میوه گیاه مدر، پاک کننده معده، سودمند در درمان تپش قلب، استفراغ و اسهال است. بذر آن نیز در آماس پستانها، چشم و التهاب معده بسیار سودمند است. عصاره به در درمان تنگی نفس و آسم مفید بوده شربت آن اشتها آور، مقوی معده، بهبود کننده هضم است. استعمال موضعی عصاره مزبور، سودمند در تسکین سوزش ادرار می باشد.
|
طرز استفاده
|
از این گیاه دارویی به صورت پودر، لوسیون، جوشانده و عصاره استفاده می شود.برای تهیه عصاره یا جوشانده، می بایست یک قاشق چایخوری از دانه های کامل را به یک فنجان آب افزود. از دانه های آسیاب شده گیاه نیز نوعی ضماد چسبناک تهیه می شود.
|
عوارض جانبی و موارد احتیاط
|
تاکنون هیچگونه عارضه جانبی مضر و خطرناک ناشی از مصرف به جای مقادیر درمانی گیاه مزبور گزارش نشده است البته چون موسیلاژ تهیه شده از دانه های کامل و همچنین خود دانه ها حاوی گلیکوزیدهای سیانوزنیک واجد سمیت اندک هستند، لازم است مصرف خوراکی آنها با احتیاط صورت گیرد.
|
منابع
|
1. الابنیه عن الحقایق الادویه، ابومنصور موفق هروي، انتشارات دانشگاه تهران،1371، ص
2. هدایه المتعلمین فی الطب، ابوبکر اخوینی بخارائی، به کوشش جلال متینی،انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد،1371
3. قانون فی الطب، ابن سینا، ترجمه عبدالرحمن شرفکندی تهران: انتشارات سروش (صدا و سیما)، چاپ نهم،1389، ج2، ص
4. گیاهان داروئی ، ژان ولاگ – ژیری استودولا مترجم: ساعد زمان – انتشارات ققنوس، چاپ پنجم،1382، ص
5. معارف گیاهی، کاربرد گیاهان در پیشگیری و درمان بیماریها، حسین میر حیدر، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ پنجم،1385، ج6،صص.
6. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران، ولی الله مظفریان، انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ اول، 1391، ص 960.
7. کتاب مرجع گیاهان دارویی (جلد اول)، احمد امامی، شیرین فصیحی، ایرج مهرگان، انتشارات اندیشه آور، چاپ اول، صص 439-440.
|