نام علمی
|
Coriandrum sativum L.
|
نام انگلیسی
|
Coriander, Cilantro
|
نام عربی
|
كزبرة
|
تیره گیاه
|
از تیره چتریان (Umbelliferae)
|
مکان رویش
|
آذربایجان، لرستان، بوشهر، کرمان، سیستان و بلوچستان، قزوین و یزد.
|
گیاه شناسی
|
گیاهی است به ارتفاع 20-70 سانتی متر، با ریشه باریک و دوکی شکل، ساقه افراشته و مدور بدون کرک که در بالا منشعب می باشد. برگها سبز روشن در پایین گیاه منشعب و در بالا دو بار شانه ای هستند.
|
ترکیبات شیمیایی
|
روغن فرار که عمدتا شامل د-لینالول (کوریاندرول که 60-75% اسانس را تشکیل می دهد)، بورنئول، پارا سیمن، کافور، ژرانیول، لیمونن و آلفا پینن می باشد. بوی غیر عادی و ساس مانند این گیاه ناشی از ترانس- تری دک- 2- انال موجود در آن است.
|
بخش موثر اندام گیاه
|
گیاه تازه و میوه های نرسیده. روغن فرار گشنیز که از میوه خشک شده و رسیده آن به دست می آید.
|
اثرات فارماکولوژیک در طب مدرن
|
میوه گیاه و روغن حاصل از تقطیر آن ضد نفخ، بهبود دهنده هضم، مسکن، شیر افزا، بهبود دهنده قاعدگی، مدر و کرم کش است و در استعمال داخلی به عنوان ضد نفخ، محرک معده و محرک حافظه و قوای جنسی می باشد.
|
درجه سردی و گرمی
|
سرد در آخر درجه اول و خشک در درجه دوم
|
خواص درمانی
|
تحلیل برنده ورمهای گرم، سودمند در درمان التهاب معده، پاشیدن گرد بذر آن در نواحی دچار خونریزی موجب بند آمدن خون می گردد. در درمان سردرد موثر است. گیاه مذکور به صورت تازه خواب آور است.
|
طرز استفاده
|
دم کرده این گیاه با افزودن 2 قاشق چایخوری از پودر گیاه به 150 میلی لیتر آب جوش و صاف کردن آن بعد از 15 دقیقه تهیه می شود.
|
عوارض جانبی و موارد احتیاط
|
مصرف زیاد از حد میوه گشنیز یا روغن فرار آن، گونه ای مستی همراه با خستگی بسیار ایجاد می کند که سرانجام آن حالاتی نظیر سستی و بی حالی است. زیاده روی در مصرف آن می تواند سبب کندی ذهن شود.
|
منابع
|
1. الابنیه عن الحقایق الادویه، ابومنصور موفق هروي، انتشارات دانشگاه تهران،1371، ص
2. هدایه المتعلمین فی الطب، ابوبکر اخوینی بخارائی، به کوشش جلال متینی،انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد،1371
3. قانون فی الطب، ابن سینا، ترجمه عبدالرحمن شرفکندی تهران: انتشارات سروش (صدا و سیما)، چاپ نهم،1389، ج2، ص
4. گیاهان داروئی ، ژان ولاگ – ژیری استودولا مترجم: ساعد زمان – انتشارات ققنوس، چاپ پنجم،1382، ص
5. معارف گیاهی، کاربرد گیاهان در پیشگیری و درمان بیماریها، حسین میر حیدر، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ پنجم،1385، ج6،صص
6. کتاب مرجع گیاهان دارویی (جلد اول)، احمد امامی، شیرین فصیحی، ایرج مهرگان، انتشارات اندیشه آور، چاپ اول، صص 400-401.
7. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران، ولی الله مظفریان، انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ اول، 1391، ص 1166.
|